Bolovi u rukama i bolovi u šaci, predstavljaju relativno čestu pojavu koja u većini slučajeva nastaje kao posledica opterećenja ruku i šaka. Naime, svaka prenaglašena i neodmerena aktivnost ruku i šaka, može da dovede do manifestacije bolova u rukama, kao i do manifestacije bolova u šaci. Takva vrsta bolova, uglavnom je definisana kroz blag intenzitet i kroz prolazan karakter, što znači da se prestanak vršenja opterećenja ruku i odmaranje ruku pokazuju kao dovoljno efikasni “tretmani” koji dovode do prestanka manifestacije bolova.
Međutim, nije uvek tako. Postoje brojni, mnogo komplikovaniji i samim tim intenzivnije izraženi i trajniji oblici bolova u rukama i u šaci. Takvi oblici bolova, uglavnom uvek su povezani sa prisustvom nekog zdravstvenog problema koji može biti izražen na mišićnom ili na koštanom tkivu, na zglobovima, na ligamentima ili na nervima ruku ili šaka. Bolovi u rukama i u šaci, takođe mogu biti povezani i sa prisustvom zdravstvenih problema koji su izraženi na kičmi i to najčešće na vratnom delu kičme.
Kroz sadržaj teksta koji je pred vama, upoznaćemo vas sa informacijama koje se odnose na simptome, na uzroke nastanka i na metode lečenja bolova u rukama i u šaci.
Simptomi bolova u rukama i šaci
Ono što je karakteristično za simptome bolova u rukama i u šaci, jeste da se bez obzira na uzrok koji je doveo do njihove manifestacije, u početnoj fazi razvoja zdravstvenog problema koji ih uzrokuje, uglavnom pokreću ili pojačavaju u toku vršenja bilo koje trajnije izražene aktivnosti ruku ili šaka.
Pisanje, rukovanje tastaturom, nošenje tereta ili bilo koji drugi oblici aktivnosti koje angažuju ruke i šake, uglavnom predstavljaju “okidač”, za pokretanje manifestacije bolova u rukama i u šaci. Takva činjenica, prema mišljenju, tačnije prema iskustvu medicinskih stručnjaka, izuzetno je odgovorna za to što većina pacijenata ovu vrstu simptoma ne doživljava ozbiljno i što ih povezuje sa trenutno izraženim zamorom ruku i šaka, pritom ni ne sluteći da oni mogu da ukazuju na prisustvo stanja koja mogu da dovedu do trajnog oštećenja zglobova, kostiju, ligamenata, nerava ili mišića ruku i šaka.
U većini slučajeva, simptome koji prate prisustvo bolova u rukama i u šaci, pacijenti počinju da doživljavaju ozbiljno tek kada njihova manifestacija postane toliko intenzivna i toliko često izražena, da više ne može da se poveže sa gore pomenutim radnjama, odnosno oblicima aktivnosti koje iniciraju njihov nastanak i njihov razvoj.
Ono što je takođe veoma važno napomenuti, a direktno je povezano sa simptomima bolova u rukama i u šaci, jeste da se takvi simptomi veoma retko manifestuju istovremeno u obe ruke ili u obe šake i da se uglavnom manifestuju kroz osećaje koji su izraženi i primetni samo u regiji jedne ruke, odnosno samo u regiji jedne šake.
Simptomi bolova u rukama i u šaci, uglavnom se javljaju udruženo i podrazumevaju prisustvo sledećih promena:
– Prisustvo trnjenja u regiji ruke: Ovaj simptom, uglavnom je izražen u regiji cele ruke, tačnije na površini koja obuhvata rame, nadlakticu, lakat i podlakticu. Pritom, intenzitet trnjenja, nešto je izraženiji na spoljašnjoj strani nadlaktice, lakta i podlaktice,
– Prisustvo trenjenja u regiji šake: Ovaj simptom, uglavnom je izražen na unutrašnjoj strani šake i prostire se od korena šake do vrhova prstiju (najčešće do vrha malića i do vrha domalog prsta),
– Prisustvo osećaja slabosti u ruci: U prisustvu manifestacije ovog simptoma, jedna ruka, tačnije ruka koja je zahvaćena prisustvom simptoma, postaje slabija od druge, što znači da postaje manje otporna na podizanje tereta. Pri pokušaju podizanja tereta, dolazi do intenziviranja bola, kao i do intenziviranja svih drugih simptoma koji prate bolove u ruci,
– Prisustvo čudnog i teško opisivog osećaja nelagode u ruci: Ovakav osećaj, najčešće zahvata celu regiju ruke, tačnije površinu od ramena do vrhova prstiju. Kako pacijenti opisuju, osećaj nelagode, izražen je u svim fazama aktivnosti ruke i šake, tačnije i u fazi odmaranja i u fazi pokretanja ili bilo kog oblika angažovanja ruke. Osećaj nelagode, najbliže i najpreciznije bi mogao da se opiše ukoliko se uporedi sa osećajem obamrlosti ruke,
– Prisustvo poremećaja koordinacije pokreta ruke: Ovaj simptom, najčešće se manifestuje kroz nemogućnost brzog i precizno definisanog podizanja ili pomeranja ruke,
– Prisustvo poremećaja koordinacije šake: U prisustvu manifestacije ovog simptoma, pokreti prstiju šake postaju usporeni, a stisak šake postaje izraženo slabiji nego što je uobičajeno. Usled takve činjenice, često dolazi do ispuštanja predmeta,
– Prisustvo crvenila kože koje je izraženo u regiji zglobova ruke ili u regiji zglobova šake: Manifestacija ovog simptoma, nije obavezna, ali je karakteristična za prisustvo određenih uzroka koji dovode do bolova u rukama ili u šaci,
– Prisustvo otoka u regiji zglobova ruke ili u regiji zglobova šake: Kao što je slučaj i sa predhodno opisanim simptomom, manifestacija ovog simptoma takođe nije obavezna, ali je karakteristična za prisustvo određenih uzroka koji dovode do bolova u rukama ili u šaci,
– Prisustvo upale u određenoj regiji ruke ili šake: Ukoliko se manifestuje, mada to nije obavezno, ovaj simptom se najlakše otkriva i prepoznaje po toplini koja se oseća na dodir i koja je izražena na određenoj regiji kože,
– Prisustvo oštećenja tkiva u određenoj regiji ruke ili šake: Manifestacija ovog simptoma je retka, ali je moguća, posebno onda kada se uzrok nastanka bola u ruci ili u šaci može definisati kao posledica mehaničke povrede tkiva ruke ili šake.
Osim u toku obavljanja određenih aktivnosti koje angažuju ruke ili šake, navedeni simptomi se mogu pokrenuti ili se mogu intenzivirati i pri određenim pokretima ruku ili šaka, kao i pri oslanjanju na ruke.
Uzroci nastanka bolova u rukama i šaci
Osim krupnih i lako primetnih kostiju, mišića i zglobova, struktura ruku i struktura šaka podrazumeva i prisustvo velikog broja sitnih i vizuelno neprimetnih kostiju, hrskavica, ligamenata i nerava.
Konkretno, samo u strukturu šake, uključeno je čak 27 sitnih kostiju koje su raspoređene u tri reda. Svaka od tih kostiju, povezana je sa takođe značajno velikim brojem ligamenata, nerava, zglobova, hrskavica i mišića. Bilo koji oblik povrede, bilo koje od navedenih komponenti ruku i šaka, može da se definiše kao uzrok nastanka i razvoja bolova u rukama ili u šaci.
Samim tim, jasno i nedvosmisleno se može zaključiti da su mogući uzroci nastanka bolova u rukama i u šaci brojni.
Ovo su neki od najčešće rasprostranjenih uzroka nastanka bolova u rukama i u šaci:
– Prisustvo uganuća ili istegnuća nekog od ligamenata koji su uključeni u strukturu ruke ili u strukturu šake: Ligamenti koji su uključeni u strukturu ruke ili u strukturu šake su brojni. Njihova uloga je da vrše funkciju spajanja kostiju u navedenim regijama i svaki oblik njihovog povređivanja, bilo da je reč o povređivanju koje se može definisati kao uganuće ili o povređivanju koje se može definisati kao istegnuće, dovodi do razvoja bolova u ruci ili u šaci,
– Prisustvo burzitisa koji je izražen na nekom od zglobova ruke ili šake: Burzitis predstavlja oblik upale koja zahvata regiju zglobne burze (burze su “vrećice” spljoštenog oblika koje su ispunjene sinovijalnom tečnošču, koje su smeštene na površini zglobova i koje vrše funkciju zaštite zglobova od trenja. Svaki oblik povrede burze, a to je najčešće jači udarac direktno u burzu, može da dovede do nastanka i do razvoja burzitisa),
– Prisustvo povrede Brahijalnog pleksusa: Brahijalni pleksus predstavlja splet nerava koji izlaze iz leđnog dela kičmene moždine i prolaze kroz vratni deo, kroz regiju ispod ključne kosti i kroz regiju ispod pazuha i račvaju se tako da formiraju tri glavna nerva, koji se uključuju u strukturu, tačnije u građu ruke i u strukturu tačnije u građu šake. Tri glavna nerva koja se formiraju u procesu račvanja nerava Brahijalnog pleksusa, a koji su uključeni u građu ruke i u građu šake, stručno se nazivaju medijalni, radijalni i ulnarni nerv. Svaki od ovih nerava ima zasebnu funkciju i povreda bilo kojeg od njih, kao i povreda samog Brahijalnog pleksusa koji se može definisati kao koren ovih nerava, dovodi do nastanka i do razvoja bolova u ruci ili u šaci,
– Prisustvo tendinitisa: Tendinitis predstavlja stanje koje se definiše kao upala površinskog ili unutrašnjeg dela tetive. S obzirom da se u strukturi ruku, kao i u strukturi šaka nalazi više tetiva, tendinitis se može razviti u različitim regijama ruke, odnosno u različitim regijama šake. Što je veća tetiva koja je zahvaćena prisustvom tendinitisa, to se u prisustvu takvog oblika tendinitisa manifestuju intenzivniji bolovi koji se kao posledica ovog stanja javljaju u ruci ili u šaci,
– Prisustvo uklještenja nekog od sitnih nerva koji su smešteni u regiji ruke (recimo u regiji lakta ili u regiji ramena): U regiji ruke, a posebno u regiji lakta i u regiji ramena smešteno je mnogo sitnih nerava koji u prisustvu trauma regija u kojima se nalaze mogu biti povređeni i mogu uzrokovati manifestaciju bolova u ruci,
– Prisustvo uklještenja nekog od sitnih nerava koji su smešteni u regiji šake: U regiji šake, baš kao i u regiji ruke, smešteno je mnoštvo sitnih nerava koji se u prisustvu trauma šake mogu biti povređeni i koji kao takvi mogu uzrokovati manifestaciju bolova u šaci,
– Prisustvo diskus hernije (iako predstavlja zdravstveni problem koji zahvata regiju kičme, tačnije regiju nekog od diskusa koji su smešteni između kičmenih pršljenova, diskus hernija može da uzrokuje i vrlo često uzrokuje pojavu bolova u rukama, kao i pojavu bolova u šaci. Najčešći oblik diskus hernije koji dovodi do manifestacije bolova u rukama ili u šaci jeste diskus hernija koja je izražena na nekom od vratnih pršljenova),
– Prisustvo naprsnuća ili loma na površini nekog od zglobova ruke ili šake: Čak i najminimalnije izraženi oblici naprsnuća ili lomova na površini nekog od zglobova ruke ili šake, mogu dovesti do nastanka i do razvoja vrlo izraženih bolova u ruci ili u šaci,
– Prisustvo naprsnuća ili loma na površini neke od kostiju ruke ili šake: Kao i u slučaju predhodno opisanog simptoma, čak i najminimalnije izraženi oblici naprsnuća ili lomova na površini neke od kostiju ruke ili šake, mogu dovesti do manifestacije intenzivno izraženih bolova u ruci ili u šaci,
– Prisustvo sindroma karpalnog tunela: Karpalni tunel predstavlja prostor koji se nalazi između osam sitnih kostiju šake koje se nalaze na donjoj strani šake i čvrstog vezivnim tkivom koje se stručno naziva poprečni karpalni ligament, a koje se nalazi sa gornje strane šake. U tom među prostoru, tačnije u karpalnom tunelu, nalaze se nerv medianus i nalaze se tetive mišića koji su zaduženi za funkciju pokretanja prstiju. Kada dođe do povrede medianus nerva, tačnije do njegovog ugnječenja, razvija se sindrom karpalnog tunela. Prisustvo ovog sindroma, izaziva manifestaciju bolova u šaci i u donjem delu podlaktice. Ovaj uzrok, ubraja se među najčešće zastupljene uzroke nastanka i razvoja bolova u šaci,
– Prisustvo teniskog lakta: Prisustvo teniskog lakta, definiše se kao posledica povrede, tačnije kao posledica oštećenja tetiva koje se nalaze u regiji lakta i koje vrše funkciju spajanja mišića koji su pozicionirani na spoljašnjoj strani podlaktice sa spoljašnjom stranom nadlaktice,
– Prisustvo malignih bolesti koje zahvataju regiju kostiju ili regiju zglobova: Bez obzira da li je reč o primarnim oblicima malignih bolesti koje zahvataju regiju kostiju ili regiju zglobova ruku i šaka ili je reč o metastazi na kostima ili na zglobovima ruku i šaka, ovi oblici zdravstvenih problema mogu predstavljati uzrok nastanka i razvoja bolova u ruci i u šaci,
– Prisustvo reumatoidnog artritisa: Reumatoidni artritis, koji predstavlja jedan od najučestalijih oblika reumatskih oboljenja, vrlo često zahvata zglobove, kosti i mišićno tkivo ruku i šaka i izaziva bolove u rukama i u šakama,
– Prisustvo dugotrajnog i učestalo ponavljajućeg naprezanja mišića koji su smešteni u regiji ruke ili u regiji šake: Baš kao i svi drugi mišići u ljudskom organizmu, mišići u regiji ruku i mišići u regiji šake, takođe mogu postati bolni usled izlaganja dugotrajnom i učestalo ponavljajućem naprezanju.
Kada je vreme da zatražite pomoć lekara?
Ukoliko se simptomi bolova u rukama i u šaci manifestuju kontinuirano i li kroz učestalo ponavljanje u periodu od nekoliko dana (više od dva dana) i ukoliko pritom nisu povezani sa trenutnim zamorom tkiva, vreme je da se obratite lekaru i da uz saradnju sa njim ustanovite tačan uzrok manifestacije takvih bolova.
Lečenje bolova u rukama i šaci
Lečenje bolova u rukama i šaci, potrebno je započeti isključivo tek nakon jasno definisanog, odnosno nakon jasno dijagnostikovanog uzroka koji je doveo do njihove manifestacije.
Razlog zbog kojeg je to bitno, jeste to što različiti oblici bolova u rukama i u šaci, podležu različitim oblicima terapije.
Ipak, postoje medikamenti koji su efikasni u lečenju ovakvih stanja, bez obzira na konkretan uzrok njihovog nastanka. To su medikamenti koji pripadaju grupi analgetika (to su medikamenti protiv bolova) i medikamenti koji pripadaju grupi antiinflamatornih medikamenata (to su medikamenti koji suzbijaju nastanak i razvoj simptoma upale).
Pomenute medikamente, možete koristiti u formi tableta ili kapsula koje ćete konzumirati, ali i u formi krema i masti koje ćete koristiti lokalno, odnosno za utrljavanje na kožu koja pokriva bolnu regiju ruke ili šake.
Sve ostale metode lečenja, savetujemo vam da odaberete isključivo u skladu sa uzrokom manifestacije bolova u rukama ili u šaci.
Naime, određeni uzroci i stanja koja su dovela do manifestacije bolova o kojima pišemo, zahtevaju tretman hladnim oblogama. Sa druge strane, postoje i uzroci i stanja koja su eventualno dovela do manifestacije iste vrste bolova, a koja zahtevaju tretman toplim oblogama.
Isto tako, određene oblike bolova u rukama i u šaci, moguće je sanirati isključivo imobilizacijom i strogim odmaranjem ruke ili šake, dok je neke druge oblike bolova u rukama i u šaci moguće sanirati isključivo masažom, vežbama i pojačanim angažovanjem funkcije mišićnog, zglobnog i koštanog tkiva ruke i šake.
Što pre pronađete tačan uzrok nastanka i razvoja bolova u rukama i u šaci, pre ćete doći i do otkrića prave terapije. Pogrešno izabrana terapija, ne samo da vam neće pomoći u saniranju bolova u rukama ili u šaci, već vam vrlo često i lako može i odmoći. Svako zapostavljanje pravog uzroka nastanka i razvoja bolova u rukama i u šaci, može da dovede do pojave trajnih posledica i komplikacija, kao što su trajno oštećenje određenog nerva, pojava i razvoj deformiteta zglobova i slično.
Zato, nemojte sebe nepotrebno izlagati takvom riziku i odmah po prepoznavanju naizgled bezopasnih simptoma koji prate bolove u rukama ili u šaci, obratite se lekaru.
